2 mei

WEEKBERICHT

1. Datum 2 mei 2019

2. Weekberichtschrijver Walter Jansen (vervangt Pim Faas)

3. Borrelschenker en aanleiding Charles Hulsebosch omdat hij 50 jaar getrouwd is.

4. Attendance 21 leden, is 52 %

5. Mededelingen

Hans de Heus is opa geworden

John Moors is jarig

De commissie Santa Run bestaat uit: Frieda, Peter, Aart en Ton

6. Spreker John Moors (en tekst):

Nederland in 2015 gas-loos; werkelijkheid of illusie?

·	Vorige praatje ‘Eigen Woonruimte een recht of een luxe?’

·	Betaalbaarheid van wonen belangrijk gegeven

·	Sterke kostenstijgingen (schaarste, cao-afspraken, circulair bouwen, participatiecultuur, en als gevolg van klimaatdoelstellingen)

·	Nieuwbouw nu gasloos en aan de warmtepomp extra kosten)

·	Is dat nu verstandig beleid…….

Om te voldoen aan de afspraken die gemaakt zijn in het klimaatakkoord Parijs 2015 moet de uitstoot van CO2 in 2050 tot bijna nul zijn gereduceerd. Verwarming van huizen en kantoren zal worden overgenomen door warmtenetten die worden gevoed door restwarmte uit industrie, afvalverbranding en warm water uit geothermie. Koken zal in de toekomst uitsluitend nog elektrisch gebeuren. Ook het vervoer zal overschakelen naar elektriciteit en waterstof. Vanaf 2035 worden er geen „fossiele” auto’s meer verkocht. Tot zover de (politieke) doelen…

Naar aanleiding van de aardbevingsperikelen in Groningen heeft de regering vorig jaar tevens besloten om de gaskraan van het Groninger gasveld op termijn dicht te draaien. Omdat er in de zgn. Gasrotonde van verschillende bronnen aardgas wordt geïmporteerd zou dit moeiteloos gecompenseerd kunnen worden met import uit Noorwegen en Rusland en met vloeibaar aardgas (LNG). Maar dat terzijde…

Ondanks dat aardgas de schoonste fossiele brandstof is, heeft de regering in het kader “we moeten van fossiele brandstoffen af”, besloten om Nederland in 2050 helemaal gasloos te maken!! Er dient dus gebruik gemaakt te worden van duurzame energie (de Belgen zeggen Hernieuwbare Energie’. Dat maakt het al meteen duidelijker want het woordje ‘duurzaam’ wordt te pas en te onpas bijna overal voor gebruikt tegenwoordig. Elektriciteit opgewekt met Zonnepanelen of Windenergie is ‘hernieuwbare energie’.

Gasloos bouwen vanaf juli 2018!

Op dit moment zijn ongeveer 7 miljoen huishoudens op aardgas aangesloten die circa 18% bijdragen (hoge temperatuur verwarming) aan de CO2 uitstoot in Nederland. De Wet Voortgang Energietransitie (VET) regelt dat de aansluitverplichting van nieuwbouw op het gasnet is verdwenen. Omdat de wet ook bepaalt dat een netbeheerder geen andere werkzaamheden mag uitvoeren dan nodig voor de uitvoering van de wettelijke taak, is dit feitelijk een gasverbod voor nieuwbouwwoningen. Daarbij worden in 2020 de energieprestatie-eisen ook nog eens strenger en geldt de nieuwe norm 'BENG'.

Elke vorm van verwarming zonder goede isolatie is eigenlijk al verspilling van energie. Echter, met de opkomst van de warmtepompen wordt goede isolatie zelf cruciaal. Een warmtepomp is een lagetemperatuursverwarming. Daar waar een traditionele cv-ketel door zijn hoge intredende temperatuur in staat is een slecht geïsoleerde woning te verwarmen, geldt dit niet direct voor een warmtepomp. Een warmtepomp heeft een laagtemperatuur afgifte systeem nodig zoals vloerverwarming of LT convectoren. Een overweging kan wel zijn, als u veel PV panelen heeft (stroom opwekt), om in de winter met een cv-ketel te verwarmen en in het voor- en najaar met een warmtepomp (ook wel Hybride-systeem genoemd).

Vaak redt u het in die periode wel met lagere temperaturen op uw radiatoren. Probeer het eens uit door de thermostaat van uw ketel op 50 ºC te zetten.

Een warmtepomp werkt op elektriciteit en haalt ‘gratis’ energie uit de omgeving, energie welke hernieuwbaar is. Bij elke kWh (kilo Wattuur) energie uit het ‘stopcontact’ wint de warmtepomp er 2 tot 4 kWh gratis bij uit de omgeving.
Een warmtepomp is dus tot 5 keer zo zuinig dan dat een elektrische cv-ketel zou zijn. Met een warmtepomp bespaar je direct op energie, alleen het verschil in energie kosten (euro per kWh) met aardgas is nog niet al te groot.

Volgens vele moet en kan de energieprijs van elektra naar beneden en die van aardgas iets omhoog. Op die manier kunnen we langzaam maar zeker om naar elektra gedreven verwarming. LANGZAAM want onze elektrische infrastructuur is nog niet gereed om hiervoor voldoende vermogen te kunnen leveren. Daarnaast gaat de politiek vaak voor korte termijn stimulatie of oplossingen (denk aan saldering bij de PV-panelen die eerdaags ophoudt) een gerichte lange termijn gedachten zou veel beter zijn.

Subsidie

Warmtepompen installaties kosten afhankelijk van welk systeem (vermogen) tussen de € 18.000,- en € 30.000,- Tot 2021 geeft de overheid subsidie op warmtepompen om zo duurzame verwarming te stimuleren. De investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) geldt voor zowel particulieren als zakelijke gebruikers. De hoogte van de subsidie voor warmtepompen ligt tussen de € 500,- en € 3.000,- en is afhankelijk voor welk merk/type pomp u kiest. Daarnaast bespaart u meteen geld op uw maandelijkse energierekening.

Type warmtepompen

·	Water/water Warmtepomp

·	Brine-water warmtepomp (gesloten systeem)

·	Lucht/water warmtepomp

·	Lucht/lucht warmtepomp (= omgekeerde koelkast)

·	Ventilatielucht warmtepomp

Door het hoge tempo, waarmee we in Nederland opeens van het gas af willen, zal onze CO2-uitstoot de komende jaren alleen maar stijgen (meer stroom nodig uit gas/kolencentrales) . De snelheid waarmee we willen elektrificeren ligt nu gewoon tien keer te hoog. Laten we eerst zorgen dat we voldoende duurzame energie kunnen opwekken en opslaan, en dan pas het gas loslaten.

Wat we níet moeten doen, is onze infrastructuur voor gas afbreken. Die willen we wellicht ooit nog gebruiken om duurzame brandstoffen in te transporteren, zoals ‘solar fuels’, of eventueel waterstof.

Daarnaast veroorzaken warmtepompen geluidsoverlast en verwacht hij dat de energieconsumptie toeneemt, doordat ze ook als airco’s gebruikt zullen worden.

Ondanks de toename van het aantal woningen was er een sterke de daling van uitstoot van CO2 dankzij het beter isoleren van nieuwe woningen en de zuinige HR ketel met een rendement van > 95. Nu wordt voorgesteld om in het kader van verdere emissiereductie juist diezelfde HR ketel af te schaffen en te vervangen door warmtepompen. Het is een rigoureuze en een tegenstrijdige maatregel, immers de CO2-reductie t.o.v. 1990 was 3,8 miljoen ton mede dank zij de HR-ketel!!

Nu heeft het Planbureau voor de Leefomgeving een overzicht gemaakt van de kosteneffectiviteit van CO2 reductiemaatregelen. Hieronder is een tabel toegevoegd afkomstig uit “Nationale kosten energietransitie in 2030, PBL 2017”. Uit deze tabel valt te lezen, dat in de bebouwde omgeving de warmtepompen en “nul op de meter” de duurste optie zijn om CO2 te besparen, resp. 630 en 1200 euro per ton CO2.

Daarbij vallen maatregelen in de industrie, en zelfs opslag van CO2 (CCS) en kernenergie, veel goedkoper uit. Bovendien valt te verwachten dat kosten van maatregelen in andere sectoren, zoals de industrie en de landbouw, worden doorberekend naar de consument/woningbezitter, zodat zij de rekeningen dubbel betalen. En tot slot zal de overheid via belastingen en heffingen ook nog een bijdrage vragen voor de uitvoering van haar klimaatbeleid

Milieuconsequenties

Nergens wordt in het klimaatbeleid en de kosten hiervoor rekening gehouden met de aanzienlijke milieueffecten en milieukosten, die de energietransitie met zich meebrengt.

Te denken valt aan:

Het opruimen van gasleidingen. Volgens de Wet bodembescherming moet de bodem in principe “schoon” worden opgeleverd. Dat betekent ontdaan worden van b.v. funderingen van gesloopte windmolens en overtollige gasleidingen. Met het verwijderen van gasleidingen zijn bedragen gemoeid die in de orde van grootte als de aanleg, zeg maar meer dan 10 miljard. Bovendien kost het omsmelten van de stalen leidingen nog weer de nodige energie. Omdat het aardgasnet voor andere doeleinden gebruikt kan worden is het verwijderen daarvan sterk af te raden.

·	Opslagplaatsen van afgedankte windturbine wieken. Deze bestaan uit composietmateriaal (staal, kunststof, glasvezel, aluminium), dat momenteel nog niet te recyclen is. Als dit wel mogelijk zal zijn, zal het recyclen erg kostbaar zijn en wederom energie kosten.

Windmolens en zonnecellen gebruiken veel zeldzame elementen, die in een beperkt aantal streken o.a. in China en Afrika te vinden zijn. Bovendien zijn de hoeveelheden te winnen schaars, schaarser dan de hoeveelheden aardgas in de wereld. Het delven en het opwerken van de elementen (dysprosium, terbium, europium, yttrium, lithium en cobalt) veroorzaakt lokaal veel lucht– en waterverontreinigingen.

·	De buitenunit van de warmtepomp maakt geluid, dat hinderlijk is voor de omgeving, zeker als alle woningen ermee worden uitgerust. Bovendien zijn warmtepompen te gebruiken als airco, wat extra geluidshinder en stroombehoefte veroorzaakt.

Te verwachten valt, dat in de winter, wanneer de warmtepomp slecht functioneert, men meer gebruik zal maken van de open haard of een pelletkachel (zijnde “biomassa” gebruik), met als gevolg veel hinder van rook en stank. Bovendien komt er daarbij extra CO2 in de atmosfeer, wat men juist met warmtepompen wil beperken.

Ondanks Europese afspraken om gehalogeneerde fluorkoolwaterstoffen (HFK’s) uit te bannen, zijn warmtepompen nog standaard gevuld met deze uiterst broeikasgevaarlijke koudemiddelen. Jaarlijks lekt gemiddeld 6 procent koudemiddel weg. Dat versterkt het broeikaseffect – wat juist bestreden moet worden. Goedkopere, milieuvriendelijker alternatieven als R-290/propaan willen fabrikanten en installateurs niet, met als argument ‘brandbaarheid’. De consumenten hierover beter worden geïnformeerd en dat HFK’s uit warmtepompen worden gebannen.id.

·	Nederland is een klein land, verantwoordelijk voor niet meer dan 0,35% van de mondiale uitstoot van CO2. De bijdrage van de uitvoering van het regeerakkoord helpt het klimaat met slechts 0,0003 graden (in de wis- en natuurkunde afgrond 0,0).