Oog voor anderen die hulp kunnen gebruiken: Rotary Huizen-Gooimeer wil oogkliniek laten bouwen in Kenia
Marjolein Ronday, oogarts
Haar liefde voor Afrika en haar Keniaanse echtgenoot zorgde ervoor dat ze voor de studie oogheelkunde koos. Naast haar werk als oogarts zet Marjolein Ronday zich in om ongebruikte ziekenhuismaterialen een tweede leven te geven en geld in te zamelen voor een nieuwe oogkliniek op het platteland van Kenia.
Oogarts Marjolein Ronday. Foto: Bob Awick
Ze leerde haar Keniaanse vriend John kennen toen ze na haar middelbare school een jaar in Amerika studeerde. “Daar hoorde ik dat ik was toegelaten tot de studie medicijnen. Ik heb biologie altijd leuk gevonden, ik vind het functioneren van het menselijk lichaam heel interessant.”
“Omdat ik van nature verlegen ben, zocht ik een beroep waarin ik werd uitgedaagd om interactie te hebben met andere mensen. Als arts combineer je communicatie en de wetenschap, vandaar mijn keus om arts te worden.”
Tekort oogartsen“Ik ging terug naar Nederland voor de studie, John bleef in Amerika. We hebben daarna tien jaar gelat. Uiteindelijk zijn we getrouwd en in Nederland gaan wonen. Tijdens mijn studie kwam ik erachter dat ik graag in Afrika wilde werken.”
“Huisarts worden leek me leuk, maar ik koos uiteindelijk voor oogheelkunde. Het feit dat er weinig behoefte aan huisartsen is in Afrika gaf voor mij de doorslag. Aan oogartsen op het platteland van Kenia is een groot tekort. Die zitten allemaal in Nairobi. Toen was de keus snel gemaakt.”
“Omdat er na mijn studie medicijnen geen plek was op de opleiding oogheelkunde, ben ik eerst promotieonderzoek gaan doen, in Sierra Leone en Zimbabwe. Ik deed daar onderzoek naar infectieziekten van het oog. Na vier jaar was ik klaar en kon ik de opleiding oogheelkunde doen.”
Teveel weggooienIn 2001 studeerde Marjolein af en ging ze aan het werk. “Als oogarts ben je heel technisch bezig. Communicatie met patiënten is heel belangrijk. Het is geen kwestie van leven op dood, maar je zet je in om ervoor te zorgen dat iemand beter wordt, om te voorkomen dat iemand blind wordt. Daar ligt de uitdaging.”
“In mijn werk zie ik dat er veel materialen worden weggegooid. Dingen die over de datum dreigen te gaan maar nog goed zijn, ongebruikte mesjes uit een operatiepakket. Het gaat allemaal de vuilniszak in. Wist je dat bijvoorbeeld de medische sector in Engeland daar goed is voor 8% van de totale CO2 uitstoot?”
"In Afrika heb je op de operatiekamer na een dag één emmer afval."
“Het is hier in Nederland goedkoper om alles nieuw te kopen dan te steriliseren. Terwijl ze in Afrika de instrumenten wel steriliseren en zo meerdere keren kunnen gebruiken. Die kant moeten wij ook weer op.”
“Op de operatiekamers van het ziekenhuis waar ik werk produceren wij dagelijks acht grote, hoge vuilniszakken aan afval. In Afrika heb je na een dag één emmer afval. We gooien echt teveel weg. We gebruiken bijvoorbeeld wegwerpdoeken om patiënten mee af te dekken bij een operatie.”
“Vroeger gebruikten we katoenen doeken die werden gewassen. Hetzelfde geldt voor operatieschorten. Die worden weggegooid in plaats van wasbare te gebruiken. Het is echt niet zo dat je meer kans op infecties hebt als je katoenen doeken wast.”
Verschepen naar KeniaMarjolein besloot de materialen die nog goed zijn, maar weg worden gegooid, te verzamelen om ze aan een ziekenhuis in Kenia te doneren. “Kijk, dit wordt in Nederland gewoon weggegooid.”
Marjolein haalt een handvol chirurgische pincetten uit een tasje. “Ze zijn ongebruikt. Ik zorg ervoor dat het terecht komt in een ziekenhuis in Kenia. Ik heb onlangs vijf pallets aan spullen laten verschepen. Dat verschepen is een hele klus, er komt zoveel bij kijken. Vergunningen, formulieren. Maar het is het waard.”
Tijdens een van haar vakanties in Kenia kwam Marjolein in contact met gespecialiseerd verpleegkundige Mike Torotich, die staaroperaties uitvoert in het plaatselijke ziekenhuis. “In Afrika worden veel mensen onnodig blind als gevolg van staar. Er zijn daar gigantisch veel patiënten met staar en heel weinig middelen en ruimte om hen te helpen.”
Oogkliniek“Ik sprak de directeur van het ziekenhuis en hij gaf aan dat hij graag een aparte oogkliniek wilde, met een wachtruimte, spreekkamer en operatiekamer. Nu moeten ze het doen met één ruimte waarin alles gebeurt.”
“Dat zette mij aan het denken. Ik ben lid van Rotary Huizen-Gooimeer en ik heb daar aangekaart dat ik graag geld wil inzamelen om die oogkliniek te kunnen realiseren. Daar is dertigduizend euro voor nodig.”
Daaruit zijn verschillende acties voortgekomen. Eerst een appelsapactie waarbij Rotary-leden appels hebben geplukt in de Betuwe en deze laten uitpersen. Het sap werd ter plekke in kartonnen dozen verpakt. Met deze actie is tweeduizend euro opgehaald. Daarna volgde de wijnactie.
“We kwamen via via in contact met Maud, een vrouw die wijn koopt van vrouwelijke wijnboeren in Portugal. Daar heerst veel ongelijkheid tussen vrouwelijke en mannelijke wijnboeren. Maud koopt de wijn voor een eerlijke prijs en importeert het naar Nederland.”
“Rotary heeft besloten om deze wijnen te gaan verkopen en een deel van de opbrengst gaat naar de oogkliniek, ongeveer drie euro per verkochte fles. De selectie bestaat uit twee witte wijnen, een rosé, een rode en twee alcoholvrije wijnen.”
Dit jaar is er een nieuwe actie gestart, de Rotary Kunstveiling 2024. Met als doel dat het ziekenhuis straks een volwaardige Oogkliniek heeft.
Originele tekst: Wietske Sira
